Μουσική του 20ου & 21ου αιώνα

Κατηγορία: Ιστορία Μουσικής
0
0
0
s2sdefault

Με τον όρο σύγχρονη κλασική μουσική ονομάζουμε ευρύτερα τη μουσική εξέλιξη της ύστερης Ρομαντικής εποχής του 20ου αιώνα που συνοδεύτηκε από έντονες αναζητήσεις και αμφισβητήσεις των συμβατικών ακουσμάτων των προηγούμενων αιώνων. Δεν είναι φυσικά δυνατόν να ορισθεί ακριβώς η ημερομηνία μετάβασης από τη ρομαντική εποχή στη σύγχρονη. Τα στοιχεία συνυπήρχαν όπως συνήθως γίνεται για κάποιο διάστημα μέχρι να γίνουν ξεκάθαρες οι τάσεις που θα επικρατήσουν, όπως:

  • Η εισαγωγή εξωτικών κλιμάκων, πέρα των Ευρωπαικών
  • Η συχνή χρήση των διαφωνιών
  • Τα μεγάλα μελωδικά πηδήματα (μεγάλες αποστάσεις ανάμεσα στις γειτονικές νότες)
  • Η ιδιόρυθμη και μη συμβατική χρήση των οργάνων
  • Οι εντονότατες μεταβολές τις δυναμικής

Αυτά είναι κάποια από τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν την νέα αυτή πορεία της μουσικής. Ατονικότητα, Δωδεκαφθογγισμός, Σειραϊσμός είναι τα ονόματα που προσδιορίζουν ένα τρόπο γραφής που απέχει πολύ από τον καθιερωμένο. Αφού η κλίμακα διαιρεθεί σε 12 ημιτόνια που το κάθε ένα από αυτά είναι το ίδιο σημαντικό με τα άλλα 11 για να μην υπάρχει η αίσθηση του τονικού κέντρου, αφηνόμαστε σε μία μουσική αριθμητική να οδηγήσει μία κατασκευή, που στηρίζεται αρκετά στη ρυθμική διαφοροποίηση ώστε να δώσει ένα νέο ορισμό στο νόημα της λέξης "Μουσική". Παράλληλα, αναπτύσσονται αρκετά τα ηλεκτρονικά μηχανήματα τα οποία ανοίγουν νέους ορίζοντες στην έρευνα των ανήσυχων ανθρώπων. Μερικά από τα είδη μουσικής που αναπτύχθηκαν με χρήση ηλεκτρικών μηχανημάτων είναι η Συγκεκριμένη Μουσική, η Ηλεκτρονική Μουσική, η Μουσική του Τυχαίου κ.ά.

Σημαντικοί συνθέτες της εποχής αυτής είναι:

Ο Κλωντ Ντεμπυσσύ (22 Αυγούστου 1862 – 25 Μαρτίου 1918, πλήρες όνομα: Claude-Achille Debussy, [/klod aʃil dəbysi/]) ήταν Γάλλος συνθέτης. Θεωρείται ο κύριος εκπρόσωπος του κινήματος του μουσικού ιμπρεσιονισμού, αν και ο ίδιος δεν αποδεχόταν τον χαρακτηρισμό αυτό. Ο Ντεμπυσσύ δεν είναι μόνο ένας από τους γνωστότερους Γάλλους συνθέτες, αλλά και μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της δυτικής μουσικής, σηματοδοτώντας το πέρασμα από την ρομαντική εποχή στη μοντέρνα μουσική του 20ού αιώνα.

 Ο Μωρίς Ραβέλ (πλήρες ονοματεπώνυμο Ζοζέφ Μωρίς Ραβέλ, Joseph Maurice Ravel, 7 Μαρτίου 1875 — 28 Δεκεμβρίου 1937) ήταν Γάλλος συνθέτης. Μαζί με τον Κλωντ Ντεμπυσσύ θεωρούνται οι κύριοι εκπρόσωποι του μουσικού ιμπρεσιονισμού. Τα έργα του για πιάνο αποτελούν ιδιαίτερα δημοφιλή κομμάτια του κλασικού ρεπερτορίου. Πολλά από αυτά όπως τα Jeux d'eau, Miroirs, Le tombeau de Couperin και το Gaspard de la nuit απαιτούν ιδιαίτερη δεξιοτεχνία από τους εκτελεστές τους. Έχει γράψει επίσης σημαντικά έργα για ορχήστρα όπως το Δάφνις και Χλόη. Το πιο γνωστό του έργο είναι το Μπολερό (1928), το οποίο ο ίδιος θεωρούσε ασήμαντο και κάποτε το είχε περιγράψει ως «ένα κομμάτι για ορχήστρα χωρίς μουσική». Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο πνευματικής ιδιοκτησίας, τα έργα του Ραβέλ είναι κοινό κτήμα από την 1η Ιανουαρίου του 2008 στις περισσότερες χώρες. Στη Γαλλία, λόγω των ανώμαλων επεκτάσεων του νόμου περί πνευματικών δικαιωμάτων σχετικά με τους δύο παγκοσμίους πολέμους, δεν θα εισαχθούν στο ίδιο καθεστώς έως το 2015. Ο Ραβέλ αν και ήταν ένας κακός μαθητής που κατείχε «λαμπρή θέση» στον κατάλογο των αποτυχημένων υποψήφιων του Ινστιτούτου, ήταν γραφτό να οδηγήσει τη μουσική του σε μορφολογική τελειότητα και να διαμορφώσει ένα πολύ προσωπικό στιλ που, προσπαθώντας να κρατηθεί όσο πιο πολύ μπορούσε μακριά από ξένες επιδράσεις, ανέβλυζε ελευθερία και πρωτοβουλία και αντανακλούσε την ίδια την προσωπικότητα του συνθέτη. Γεννημένος ο Μωρίς Ραβέλ το 1875 στο Σιμπούρ, κοντά στα γαλλοϊσπανικά σύνορα, από πολύ μικρή ηλικία έρχεται στο Παρίσι όπου αρχίζει μαθήματα πιάνου φανερώνοντας εξαιρετική κλίση στη μουσική. Από την ηλικία των είκοσι χρονών παρουσιάζει τις πρώτες συνθέσεις του «Παβάνα για μια νεκρή Ινφάντη», «Συντριβάνια», κουαρτέτο, «Αντανακλασεις», σονατίνα, «Εισαγωγή και αλέγκρο», έργα που συναντούν ψυχρή υποδοχή. Στα 1907, με την πρώτη ακρόαση των «Φυσικών ιστοριών», ο Ραβέλ γίνεται επίκεντρο δριμύτατων σχολίων αλλά έχει ήδη γίνει διάσημος. Εν τω μεταξύ αρχίζοντας να χρησιμοποιεί ισπανικό χρώμα από την ανεξάντλητη ηχητική του παλέτα «ζωγραφίζει» αριστουργήματα όπως η «Ισπανική Ραψωδία» , τα «Βαλς Ευγενικά και Αισθηματικά» και την «Ισπανική ώρα». Λίγο πριν τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (1912) ανεβαίνει η εξαίσια χορογραφική του σουίτα «Δάφνις και Χλόη», με πρωταγωνιστές τους Νιζίνσκι και Καρσάβινα. Την ίδια χρονιά ενορχηστρώνεται και το αριστούργημα του «Η μάνα μου η χήνα» που έχει πρωτογραφτεί στα 1908 για πιάνο σε 4 χέρια. Μετά τον πόλεμο ανοίγεται για αυτόν μια νέα εποχή που τη σημαδεύουν τα καινούρια του έργα «Βαλς», σονατίνα για βιολί, «Τσιγγάνα», δυο κοντσέρτα για πιάνο, «Το Παιδί και τα Μάγια», «Μπολερό». Πυροδοτεί πάλι την κοινή γνώμη με το να αρνηθεί τον τίτλο της Λεγεώνας της Τιμής (1920). Ταξιδεύει στις ΗΠΑ (1928), έπειτα στην Αγγλία και κατόπιν από το 1932 γυρίζει σχεδόν όλες τις ευρωπαϊκές χώρες για να παρουσιάσει το δημοφιλές κοντσέρτο του σε σολ. Από το 1933 αρχίζει να έχει προβλήματα με την υγεία του που συνεχώς επιδεινώνεται. Πεθαίνοντας τέσσερα χρόνια αργότερα αφήνει ένα θησαυρό από έργα γραμμένα σε ξεχωριστά καλοδουλεμένη αρμονική και μελωδική γλώσσα, με θαυμάσια ενορχήστρωση, μια από τις καλύτερες όλων των εποχών, που φέρνει τη γνήσια σφραγίδα της εξαιρετικά γόνιμης και ευαίσθητης ιδιοφυΐας του.

 Ο Ιγκόρ Στραβίνσκι ή ορθότερα Ίγκορ Στραβίνσκι (πλήρες όνομα: Ίγκορ Φιόντοροβιτς Στραβίνσκι,[20] ρωσ. Игорь Фёдорович Стравинский, ΔΦΑ: [ˈiɡərʲ ˈfʲɵdərəvʲɪt͡ɕ strɐˈvʲinskʲɪj]) (Λομονόσοφ Ρωσίας, 17 Ιουνίου 1882 - Νέα Υόρκη, 6 Απριλίου 1971), ήταν σημαντικός μουσικός συνθέτης του 20ού αιώνα. Το πολύπλευρο έργο του και οι παραδοξότητες ορισμένων εκφραστικών επιλογών του, προκάλεσαν έντονες αντιπαραθέσεις στον κόσμο της λόγιας σύγχρονης μουσικής.[21] Οι σκληρές διαφωνίες και αρμονικές ελευθερίες, οι πιο ιδιόρρυθμοι συνδυασμοί ορχηστρικών χρωμάτων, εξωτικών κλιμάκων, πολυτονικότητας και πολυρυθμίας, μελωδικών στιλ και ρυθμών, όλα χρησιμοποιούνται στη μουσική του μ' ένα ιδιότυπο και ανήσυχο ύφος, αλλά πάντα στο πλαίσιο της τονικής μουσικής. Μόνο στα τελευταία έργα του ακολουθεί τη δωδεκάφθογγη τεχνική. Προσπαθούσε σε κάθε νέο του έργο να πει κάτι καινούριο και πρωτότυπο και να μην επαναλάβει τον εαυτό του όπως αυτός υπήρξε σε προηγούμενα έργα. Το στιλ του είναι πολύ καθαρό και η τέχνη του μπορεί να θεωρηθεί ότι «ανακεφαλαιώνει» όλα τα στιλ που προηγούνται από αυτόν, παραμένοντας βέβαια άρτια κατασκευασμένη. Το συνθετικό του έργο περιλαμβάνει όπερες, χοροδράματα με πιο γνωστά την "Ιεροτελεστία της Άνοιξης", τον "Πετρούσκα" και "Το Πουλί της Φωτιάς", κομμάτια για ορχήστρα, έργα για πιάνο, μουσική δωματίου, τραγούδια και κομμάτια για φωνή και ορχήστρα.